Karel Schwarzenberg. Bron: Wikipedia
‘Er is der ungewöhnlichtste Außenminister Europa’s’ , schrijft het Duitse politieke magazin Cicero in een interview over de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg. Een opmerkelijke verschijning, die zich als hoofd van een adelijke familie ook nog eens prins mag noemen. Ongewoon is hij volgens Cicero, omdat hij Duitsland omarmt en het Kremlin tegen de haren in durft te strijken. Het interview geeft een aardig beeld van hoe in een van de nieuwe EU-landen gedacht wordt over het project Europa.
Tsjechië is, na het estafettestokje te hebben overgenomen van Frankrijk, de kersverse voorzitter van de Europese Unie. Het gilde van politiek commentatoren in Europa had bij voorbaat al sterke twijfels over de capaciteiten van de Tsjechen om op het internationale toneel een rol van betekenis te spelen. Zeker nadat Sarkozy met zijn wervelende optreden het afgelopen half jaar de ambities van Europa wereldkundig heeft gemaakt. In het bijzonder heeft de Tsjechische president Václav Klaus zich ongeliefd gemaakt bij vele Eurocraten en Eurofanaten, door zijn openlijke verzet tegen de in zijn ogen Europeanisering van het continent. Waarschijnlijk wil Tsjechië de stroeve relatie van de centraal-Europese landen met Moskou nadrukkelijk op de agenda zetten. Een zaak met een hoge actualiteitswaarde nu het gasconflict tussen Rusland en de Oekraïne ook gevolgen lijkt te hebben voor de gasaanvoer in de oostelijke lidstaten van de EU.
Tegenover Cicero relativeert Schwarzenberg de beruchte eurosceptische uitspraken van het Tsjechische staatshoofd en beziet hierin geen gevaar voor de geloofwaardigheid van Tsjechië als voorzitter van de EU: Klaus’ felle anti-Europese uitlatingen zijn vooral een oude truc uit de showbusiness om niet uit de spotlights te raken. Toch kan zijn president, hoogbegaafde populist als hij is, soms wel te ver kan gaan in zijn uitspraken, zo erkent ook Schwarzenberg. Zo heeft Klaus de EU al eens vergeleken met het Verdrag van München uit 1938, waar de Tsjechen op een presenteerblaadje aan Nazi-Duitsland werden gegeven.
Voor Schwarzenberg is het ontbreken van een sterke Europese energiepolitiek een heikel punt. Daarnaast heeft hij een spoedige integratie van de Balkanlanden hoog op zijn agenda staan. In het verleden is de Balkan immers vaak het kruitvat voor grootscheepse conflicten gebleken, een situatie die in de toekomst alleen voorkomen kan worden door de opname van deze landen in het Europese samenwerkingsverband. Zo niet, dan zou bijvoorbeeld Rusland zijn traditionele invloed in Zuid-Oost Europa kunnen uitbuiten, lijkt Schwarzenberg in het interview te suggereren.
Om het integratieproces van Servië te bespoedigen stelt deze minister voor de onderhandelingen los te koppelen van het overdracht van de Servische generaal Mladic aan het Internationaal Strafhof. Mladic is slechts een individueel geval en de integratie van Servië in de EU zou hier niet vanaf mogen hangen. Bovendien hebben veel andere landen in dat opzicht ook geen zuiver geweten. Na de oorlog zijn in Europa ook veel oorlogsmisdadigers niet voor het gerecht gekomen, zo licht Schwarzenberg toe. De Balkan steekt tot haar ellebogen in het bloed, maar dat wil niet zeggen dat samenwerking onmogelijk zou zijn. Gezien haar eigen verleden mag Europa ook geen heilig boontje spelen tegenover de landen in het voormalige Joegoslavië.
Over Rusland laat Schwarzenberg zich onomwonden uit. Moskou dreigt een nieuwe Tsaristische politiek te voeren, als de EU zich niet harder als een gezamenlijk blok zal opstellen: er moeten grenzen worden gesteld aan het optreden van het Kremlin. Dit betekent overigens niet dat de EU de Russen tot een gezworen vijand moeten maken. De traditionele houding van bijvoorbeeld Duitsland is echter te zeer gericht op het onderhouden van de best mogelijke betrekkingen met Moskou. Voor militaire zekerheid hoeven de centraal-Europese landen dan ook voorlopig niet rekenen op Brussel, maar is de veiligheidsparaplu van de NAVO strikt noodzakelijk, zo licht Schwarzenberg toe. Overigens ziet hij het gevaar van Rusland niet in militaire termen, maar eerder in de harde energiepolitiek die Rusland bij monde van Gazprom voert. Aan het einde van het interview spreekt de excentieke minister toch nog zalvende woorden over de Russen: over het algemeen is het een sympathiek volk, waarmee best te praten valt.
Lees ook:Nieuwe anti-Europese partij in Tsjechië
Lees ook:De erfenis van Rumsfeld
Lees ook:Aardgas en Raspoetin
Lees ook:Wat te doen als de Ieren weer ‘nee’ zeggen?
Lees ook:Rusland versus Groot-Brittannië: het Polonium-mysterie